» 6331 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışanların Konumu

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, çalışanları yalnızca korunması gereken bireyler olarak değil, aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği kültürünün aktif katılımcıları olarak tanımlar. Bu çerçevede çalışanlara hem haklar hem de yasal sorumluluklar yüklenmiştir.

Kanuni Haklar ve Uygulamadaki Yansımaları

• Çalışmaktan Kaçınma Hakkı (Madde 13): Ciddi ve yakın tehlike durumunda çalışan, amirine bildirerek çalışmaktan kaçınabilir.
• İSG Eğitimi Alma Hakkı (Madde 17): İşe başlamadan önce ve periyodik olarak iş sağlığı ve güvenliği eğitimi alma hakkına sahiptir.
• Bilgilendirilme Hakkı (Madde 16): Maruz kalabileceği riskler, alınan önlemler ve kişisel koruyucu donanım hakkında bilgilendirilmelidir.
• Temsil Edilme ve Görüş Bildirme Hakkı (Madde 18): Çalışan temsilcileri aracılığıyla alınacak önlemlerde söz sahibi olabilir.

Yükümlülükler ve Proaktif Katılım

• Kurallara Uymak (Madde 19): İSG kurallarına uymak ve aldığı eğitime uygun davranmakla yükümlüdür.
• Tehlikeleri Bildirmek: İş yerinde karşılaşılan riskli durumları vakit kaybetmeden ilgili birime bildirmelidir.
• Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımı: Verilen KKD’yi talimatlara uygun şekilde kullanmak zorundadır.
• Tatbikat ve Eğitimlere Katılım: Acil durum tatbikatları ve zorunlu eğitimlere eksiksiz katılım göstermelidir.

Proaktif Çalışan Profilinin Gücü

Günümüzde çalışanlar sadece kurallara uyan değil, riskleri öngörebilen, çözüm önerileri sunan ve İSG kültürüne katkıda bulunan bireyler olmalıdır. Bu anlayış, iş kazalarının azaltılmasında ve iş yerinde sürdürülebilir güvenliğin sağlanmasında kritik bir rol oynamaktadır.

Sonuç

Çalışanların İSG konusundaki haklarını bilmesi kadar, bu alandaki sorumluluklarını proaktif bir yaklaşımla üstlenmesi de büyük önem taşır. Etkin bir İSG sistemi, sadece işverene değil, çalışanlara da görev yükleyen bütüncül bir yapıdır.

Dr. Özgür Morkan